ኦሪጋሚ የጃፓን የወረቀት ማጠፍ ጥበብ ለዘመናት ቆይቷል። እንደ አለመታደል ሆኖ ፅንሰ-ሀሳቡን በራሱ የፈጠረው አንድም ሰው የለም። በርካታ የዕደ ጥበብ ባለሙያዎች እድገቱን ለዘመናት ቀርፀዋል።
ኦሪጋሚ የጊዜ መስመር
የሚቀጥለው የኦሪጋሚ አጭር የጊዜ መስመር ነው።
- 1150 ዓክልበ - ይህ የሚታወቀው የመታጠፍ የመጀመሪያው ምሳሌ ነው፣ የጥንት ግብፃዊ ካርታ።
- 105 ዓ.ም - በቻይና ወረቀት ተፈለሰፈ ያለ እሱ ኦሪጋሚ ሊኖሮት አይችልም።
- 6ኛው ክፍለ ዘመን ዓ.ም - የቡድሂስት መነኮሳት ከቻይና ወደ ኮሪያ እና ጃፓን ወረቀት ያስተዋውቃሉ።
- 7ኛው ክፍለ ዘመን ዓ.ም - የማያን ሥልጣኔ ኮዴክስ የሚባል ታጣፊ መጽሐፍ ሠራ።
- 10ኛው መቶ ክፍለ ዘመን ዓ.ም - በጃፓን የዘመናዊው ታጣፊ ደጋፊ ወደ ሕልውና መጥቶ በምሥራቁ ዓለም መንገዱን ሠራ።
- 14ኛው ክፍለ ዘመን ዓ.ም - ከቻይና የመጡ አርኪኦሎጂስቶች የታጠፈ ወረቀት የቀብር ሥነ ሥርዓቶችን በዩዋን ሥርወ መንግሥት ባልና ሚስት መቃብር ውስጥ አገኙ።
- 1629 - ጣሊያናዊው ደራሲ ማቲያ ጊገር በምዕራብ አውሮፓ የወረቀት መታጠፍ (እና ናፕኪን መታጠፍ) እንደተያዘ የሚጠቁም ሊ ትሬ ትራታቲ የተሰኘውን መጽሐፍ አሳትሟል።
- 1680 - በኢሃራ ሳይካኩ የተሰኘው ግጥም ለሰርግ ስነ ስርዓት ጥቅም ላይ የሚውሉ የታጠፈ ኦሪጋሚ ቢራቢሮዎችን ይጠቅሳል።
- 1764 - ሳዳታኬ ኢሴ የመጀመሪያውን መጽሃፍ በወረቀት መታጠፍ ላይ "Tsutsumi-no Ki" (መጠቅለያ መጽሐፍ) አሳተመ።
- 1797 - 1,000 ክሬኖች የመታጠፍ ምስጢር ታትሞ ወጣ፣ እሱም ስለ መዝናኛ ወረቀት መታጠፍ የመጀመሪያው መጽሐፍ ነበር።
- 1872 - የወረቀት ኮፍያ መታጠፍን አስመልክቶ በሳይንስ አሜሪካዊ መጣጥፍ ላይ እንደተገለጸው በዚህ ጊዜ ወረቀት መታጠፍ ወደ ሰሜን አሜሪካ አምርቷል።
- 1950 ዎቹ - ዮሺዛዋ እና ራንድልት ዛሬ በወረቀት መታጠፍ ውስጥ ጥቅም ላይ የሚውሉትን መደበኛ የኦሪጋሚ ምልክቶችን ስርዓት አዘጋጅተዋል።
ኦሪጋሚ በጃፓን ቅርፅ ያዘ
ኦሪጋሚ የሚለው ቃል ጃፓናዊ ሲሆን መታጠፍ ወረቀት ማለት ነው። ኦሩ (መታጠፍ) እና ካሚ (ወረቀት) ከሚሉት ቃላቶች የመጣ ነው።
በመጀመሪያዎቹ የኦሪጋሚ ቀናት ወረቀት ውድ የሆነ የቅንጦት ዕቃ ነበር። ወረቀት መግዛት የሚችሉት የጃፓን ሀብታም ቤተሰቦች ብቻ ስለነበሩ የኦሪጋሚ ምስሎች ልዩ ደብዳቤዎችን ለመጠቆም ወይም እንደ ስጦታ ቀርበዋል. ለምሳሌ፡
- በሺንቶ ሰርግ ላይ የኦሪጋሚ ቢራቢሮዎች ሙሽሮችን እና ሙሽሮችን ለመወከል ተጣጥፈው ነበር። ቢራቢሮዎቹ በጡጦ ጠርሙሶች ላይ ተጭነዋል እና ሜቾ (ሴት) እና ኦቾ (ወንድ) ይባላሉ። በሠርግ ሥነ ሥርዓቶች ላይ ጥቅም ላይ የሚውሉ የታጠፈ ኦሪጋሚ ቢራቢሮዎች ከ1680 ዓ.ም ጀምሮ በኢሃራ ሳይካኩ በግጥም ውስጥ ተጠቅሰዋል።
- ትሱሱሚ የሚባሉ የታጠፈ የወረቀት የስጦታ መጠቅለያዎች በአንዳንድ ስነ-ስርአቶች ቅንነትን እና ንፅህናን ለማሳየት ይጠቀሙበት ነበር።
- ከዋጋ ስጦታዎች ጋር የሚታጠፉ ወረቀቶች ሹኪ በመባል ይታወቃሉ። የእቃውን ዋጋ ለማረጋገጥ እንደ ትክክለኛነት ሰርተፍኬት ሆነው አገልግለዋል።
ሰንባዙሩ በማጠፍ ላይ
የወረቀት ዋጋ ከቀነሰ በኋላ ኦሪጋሚ በሰፊው የጃፓን ህዝብ የሚደሰትበት የእጅ ስራ ሆነ። ሊታወቅ የሚገባው የኦሪጋሚ ባህል የሰንባዙሩ መታጠፍ ነው።
ሴንባዙሩ በአንድ ወይም ከዚያ በላይ በሆኑ ሕብረቁምፊዎች ላይ የተጣመሩ 1,000 የታጠፈ የወረቀት ክሬኖች ስብስብ ነው። የጃፓን ባህል 1,000 የወረቀት ክሬኖች መታጠፍ አንድ ልዩ ምኞት እንዲያደርጉ እድል ይሰጥዎታል ይላል። ሴንባዙሩ ስለ ኦሪጋሚ ለመጀመሪያ ጊዜ የታተመ መጽሐፍ ርዕሰ ጉዳይ ነበር።Hiden Senbazuru Orikata (አንድ ሺህ ክሬን የሚታጠፍ ሚስጥር) የታተመው በ1797 ነው። እንደ አለመታደል ሆኖ የዚህ ጠቃሚ ስራ ደራሲ አይታወቅም።
በአሁኑ ጊዜ 1,000 የወረቀት ክሬን የማጠፍ ባህል ከሳዳኮ ሳሳኪ ጋር በቅርበት የተያያዘ ነው። በ1945 የሂሮሺማ የኒውክሌር ቦምብ በጃፓን ላይ ከወደቀ በኋላ ሳዳኮ በጨረር መጋለጥ ምክንያት ሉኪሚያ ካጋጠማቸው ብዙ ሰዎች አንዱ ነበር። በሆስፒታል ውስጥ በህመም ስትታከም 1,000 የወረቀት ክሬኖችን ለማጠፍ በጀግንነት ሞከረች፣ግን ፕሮጀክቱን ሳትጨርስ ህይወቷ አልፏል። ጓደኞቿ እና ቤተሰቦቿ ሰንባዙሩን ለክብሯ አጠናቀቁ።
የሳዳኮ ታሪክ የህፃናት ሳዳኮ እና የሺህ የወረቀት ክሬንስ በኤሌኖር ኮረር የተሰኘው መጽሃፍ መሰረት ነው። በቃሉ ውስጥ ጦርነት በንፁሀን ህጻናት ላይ የሚኖረው ተፅዕኖ ምልክት እንደሆነ በሰፊው ትታወቃለች። በሂሮሺማ የሰላም መታሰቢያ ፓርክ ውስጥ የወርቅ ኦርጋሚ ክሬን የያዘ ትልቅ የሳዳኮ ሃውልት አለ።
የዮሺዛዋ-ራንድሌት ስርዓት ልማት
ብዙውን ጊዜ የኦሪጋሚ ዋና ጌታ ተብሎ የሚጠራው አኪራ ዮሺዛዋ (1911-2005) ከኦሪጋሚ ጋር መሥራት የጀመረው ገና የሦስት ዓመት ልጅ እያለ ነው። 26 አመት ሲሞላው ወደ ኦሪጋሚ የሙሉ ጊዜ ልምምድ ተለወጠ።
ዮሺዛዋ ታዋቂውን እርጥብ መታጠፊያ ቴክኒክ ፈለሰፈ ፣ይህም ጥቅጥቅ ያሉ በእጅ የተሰራ ወረቀት በትንሽ የውሃ ጭጋግ በመርጨት ክብ እና የበለጠ ቅርፃቅርፅ ያላቸው ሞዴሎችን መፍጠርን ያካትታል። የአምስተርዳም ስቴዴሊጅክ ሙዚየም፣ ሉቭር በፓሪስ፣ ኩፐር ዩኒየን በኒውዮርክ እና በሳን ዲዬጎ የሚንጌ ኢንተርናሽናል ሙዚየምን ጨምሮ ስራው በአለም ዙሪያ ታይቷል። እንዲሁም አለም አቀፍ የኦሪጋሚ ማህበርን መሰረተ።
ዮሺዛዋ በባህላዊ ጉዳዮች እና ሥዕላዊ መግለጫዎች ላይ ከመመሥረት ይልቅ የራሱን ንድፍ በመፍጠሩ ታዋቂ ነው። እ.ኤ.አ. በ 1954 የኦሪጋሚ አቅጣጫዎችን ደረጃውን የጠበቀ እና ሌሎችን እንዴት የተለየ ሞዴል ማጠፍ እንደሚችሉ ለማስተማር የምልክት ስርዓት አዘጋጅቷል ። ከዚህ ቀደም እያንዳንዱ አቃፊ የራሳቸውን ልዩ የዲያግራም ኮንቬንሽን ተጠቅመዋል።
በ1961 የታተመው የሳሙኤል ራንድልት የኦሪጋሚ ጥበብ ስርአቱን በበለጠ ዝርዝር ገልጾ እንደ ማሽከርከር እና ማጉላት ያሉ ፅንሰ ሀሳቦችን ለማብራራት ጥቂት ምልክቶችን ጨምሯል። በዓለም ዙሪያ ያሉ አድናቂዎች።
የቋንቋውን እንቅፋት በማስወገድ የዮሺዛዋ-ራንድሌት ስርዓት ኦሪጋሚን አሁን ላለው ተወዳጅ የኪነጥበብ ስራ ትልቅ አስተዋፅዖ አድርጓል።
Modular Origami
በተለምዶ ኦሪጋሚ የሚገለፀው ምንም ሳይቆርጡ ወይም ማጣበቂያ ሳይጠቀሙ አንድ ነጠላ ወረቀት በማጠፍ ነው። ሞዱላር ኦሪጋሚ ከብዙ ተመሳሳይ የታጠፈ ክፍሎች ውስብስብ ሞዴሎችን በመፍጠር የወረቀት መታጠፍን እንደገና ይገልፃል። ለሚትሱኖቡ ሶኖቤ እውቅና የተሰጠው የሶኖቤ ሞዴል እ.ኤ.አ. በ1970ዎቹ የተፈለሰፈ ሲሆን ይህንን የኦሪጋሚ ንዑስ ስብስብ ታዋቂነትን በማሳየቱ ይነገርለታል።
ወረቀት መታጠፍ በሌሎች ባህሎች
ኦሪጋሚ የሚለው ቃል ጃፓናዊ ነው፣ነገር ግን ተመሳሳይ የወረቀት ማጠፍ በብዙ ሌሎች ባሕሎች ውስጥ ተሠርቷል። ለምሳሌ፡
- ቻይና: በሀን ሥርወ መንግሥት ዘመን የንጉሠ ነገሥት ፍርድ ቤት ባለሥልጣን የነበረው ካይ ሉን በ105 ዓ.ም በቻይና ውስጥ ወረቀት ፈለሰፈ። የወረቀት ማጠፍ ጥበብ በቻይንኛ ዠንዚ በመባል ይታወቃል። ከኦሪጋሚ ጋር ይመሳሰላል ነገር ግን የቻይና የወረቀት ማህደሮች የጃፓን ኦሪጋሚ ዋና መሰረት ከሆኑት እንስሳት እና አበቦች ይልቅ ጀልባዎችን ፣ ትናንሽ ምግቦችን ፣ የልጆች መጫወቻዎችን እና ሌሎች ግዑዝ ነገሮችን መስራት ይመርጣሉ።
- ኮሪያ፡ የኮሪያ ልጆች እንደ አንድ የትምህርት ቤት ትምህርታቸው ጆንግ-ኢ ጆብጊ በመባል የሚታወቅ የወረቀት መታጠፍ ይማራሉ ። ዳክጂ የታጠፈ የወረቀት ዲስኮችን በመጠቀም የሚጫወተው ጨዋታ በልጆችም ሆኑ ጎልማሶች ተወዳጅ የትርፍ ጊዜ ማሳለፊያ ነው። በታዋቂው የደቡብ ኮሪያ ልዩ ልዩ ሾው ላይ ጎልቶ ታይቷል Running Man.
- ስፔን: በስፔን ውስጥ የወረቀት ማጠፍ ፓፒሮፍሌክሲያ በመባል ይታወቃል። መደበኛ ባልሆነ መልኩ፣ “ታጣፊ ፓጃሪታስ” ይባላል።" ፓጃሪታ የፓፒሮፍሌክሲያ ምልክት እንደሆነ በስፔን ህዝብ የሚታወቅ የወረቀት ዶሮ አይነት ነው ጃፓኖች የወረቀት ክሬኑን ከኦሪጋሚ ጋር በማያያዝ።
- ጀርመን: የጀርመን ህዝብ የወረቀት ማጠፍን እንደ papierf alten ይጠቅሳል። ለአስተማሪ ፍሪድሪክ ፍሮቤል ክብር የተሰየመው የፍሮቤል ኮከብ በጣም ታዋቂው የ papierf alten ምሳሌ ነው። ፍሮቤል የሂሳብ ፅንሰ-ሀሳቦችን ህጻናት በቀላሉ እንዲረዱት ለማድረግ የወረቀት ማጠፍ ስራውን አሳልፏል።
ዘመናዊ ተጽእኖዎች ወረቀት በማጠፍ ወደሚቀጥለው ደረጃ ይወስዳሉ
በኦሪጋሚ ላይ ያሉ ዘመናዊ ተጽእኖዎች ግዙፍ የኪነ ጥበብ ስራዎች የሆኑ ቅርጻ ቅርጾችን ከመፍጠር ጀምሮ በጣም ቀላል በሆነ የኦሪጋሚ ዲያግራም የተወከሉ ምስሎችን እስከማድረግ ይደርሳል። የጂኦሜትሪክ ንድፎች እና ቅርፆች የሂሳብ ሊቃውንትን እና ምዕመናንን ማስደመማቸውን ቀጥለዋል፣ ማህደሮች ከጃፓን ወጎች እንዲሁም በዓለም ዙሪያ ካሉ ሌሎች ሀገራት የተሳሉ።
ኦሪጋሚን ማን ፈጠረ የሚለው ጥያቄ ምላሽ ሳያገኝ ሊቀር ይችላል። ነገር ግን፣ አዳዲስ ንድፈ ሐሳቦች፣ ቴክኒኮች እና ሥዕላዊ መግለጫዎች ኦሪጋሚ በታሪክ ውስጥ ለዓመታት ቦታ መኖሩን ለማረጋገጥ ይቀጥላሉ::
