በህግ እይታ የልጆች ድጋፍ እና የመጎብኘት መብቶች ሁለት የተለያዩ ጉዳዮች ናቸው። ወላጆች ዘሮቻቸውን የመደገፍ ህጋዊ ሃላፊነት አለባቸው እና ፍርድ ቤቱ ለልጁ ወይም ለልጆቻቸው የሚጠቅም ነው ተብሎ ከተወሰነ አሳዳጊ ያልሆነውን የወላጅ ጉብኝት መብቶችን ይሰጣል። ጉብኝት እንደ ልዩ መብት መቆጠር አለበት እንጂ አሳዳጊ ባልሆኑ ወላጅ በኩል ፍጹም መብት መሆን የለበትም።
የልጅ ድጋፍ እና የመጎብኘት መብቶች አጠቃላይ እይታ
እነዚህ ሁለት የተለያዩ ጉዳዮች በመሆናቸው፣ አሳዳጊ ያልሆነው ወላጅ የልጆች ማሳደጊያ ክፍያ እየተከፈለ እንደሆነ በፍርድ ቤት የታዘዘባቸውን ልጆች የማየት መብቱ ሊነፈግ አይገባም። አሳዳጊ ያልሆነው ወላጅ እንዲጎበኝ እስካልተደረገ ድረስ የልጅ ማሳደጊያ ለመክፈል አለመቀበል ከባድ ህጋዊ መዘዝ ሊያስከትል ይችላል።
የልጅ ድጋፍ ማዘዣ መቀየር
አሳዳጊ ያልሆነው ወላጅ በገንዘብ ነክ ሁኔታው ላይ ትልቅ ለውጥ ካጋጠመው ለምሳሌ ከስራ ማጣት ወይም በአካል ጉዳት ወይም በጤና ሁኔታ የአካል ጉዳተኛ መሆን ካለበት እሱ ወይም እሷ ለፍርድ ቤት አቤቱታ ማቅረብ አለባቸው። አሁን ያለው የልጅ ማሳደጊያ ትዕዛዝ እንዲቀየር። ፍርድ ቤቱ አዲስ የልጅ ማሳደጊያ ትእዛዝ እስኪያወጣ ድረስ፣ የልጅ ማሳደጊያ ክፍያ ውሉ አንድ አይነት እንደሆነ ይቆያል።
አሳዳጊ ያልሆነው ወላጅ ጉዳዩ በዳኛ እስኪታይ ድረስ ክፍያውን መቀጠል ይኖርበታል።
የልጅ ድጋፍን በታዘዘው መሰረት አለመክፈል መዘዞች
አሳዳጊ ያልሆነ ወላጅ የልጅ ማሳደጊያ ክፍያ የማይፈጽም ከሚከተሉት መዘዞች አንዱንም ሊከተል ይችላል፡
- መንጃ ፍቃድ መሻር
- የሙያ ፍቃድ መከልከል
- ጉዳዩን ወደ ሰብሳቢ ኤጀንሲ ማስተላለፍ
- የገቢ ግብር ተመላሽ ገንዘብ መያዝ
- የመንግስት እርዳታ ወይም ብድር መከልከል
- የፓስፖርት ማመልከቻ መከልከል
- እስራት
በተጨማሪም ለማንኛውም ያልተከፈሉ የልጅ ማሳደጊያ ክፍያዎች ላይ ወለድ ይከፍላል።
የመደራደር የልጅ ጉብኝት መብቶች
ፍርድ ቤቱ አሳዳጊ ላልሆነው ወላጅ "ምክንያታዊ ጉብኝት" ሊያዝዝ ይችላል። በዚህ ሁኔታ ወላጆች "ምክንያታዊ" የሚለው ቃል ለእነሱ ምን ማለት እንደሆነ እንዲያውቁ ይጠበቅባቸዋል. እንደ አለመታደል ሆኖ፣ አሳዳጊ ያልሆነው ወላጅ የጉብኝት መብቶችን ማስከበር ከፈለገ፣ የዚህ አይነት የቃላት አነጋገር ለጠበቃ ምንም አይነት ስራ አይሰጥም።ምክንያታዊ ነው ተብሎ የሚታሰበው የአመለካከት ጉዳይ ሊሆን ይችላል፤ በእርግጥም በብዙ መልኩ ለመተርጎም ክፍት ነው።
በጉብኝት ውል ውስጥ ትክክለኛ የቃላት አወጣጥ ለልጆቹ የተወሰነ የመውረጃ እና የመውሰጃ ጊዜን መኖሩ የተሻለ እርምጃ ሊሆን ይችላል። በጉብኝት ስምምነት ውስጥ በትክክል መግለፅ ማለት የሚጠበቁት ነገሮች በግልፅ ተቀምጠዋል እና እያንዳንዱ አካል የሚጠበቀውን ያውቃል ማለት ነው።
የጉብኝት መብቶችን ማስከበር
አሳዳጊ ያልሆነው ወላጅ የጉብኝት መብቶች ላይ ጣልቃ እየገባ ከሆነ እና ለጉብኝት ልዩ ድንጋጌዎችን የያዘ የፍርድ ቤት ትዕዛዝ ካለ አሳዳጊ ያልሆነው ወላጅ እርዳታ ለማግኘት ፖሊስን ማነጋገር ይችላል። በዚህ ጉዳይ ላይ የፖሊስ ሪፖርት መቅረብ አለበት። ሌላኛው ወላጅ የፍርድ ቤት ውሳኔን የሚጥስ ከሆነ ልጁን ወይም ልጆቹን አሳዳጊ ላልሆነ ወላጅ ባለመልቀቁ ይህ እንደ ወላጅ አፈና ተደርጎ ሊወሰድ ይችላል።የፖሊስ ሪፖርት ከቀረበ በኋላ አቤቱታ ለዳኛ መቅረብ አለበት። አሳዳጊው ወላጅ በፍርድ ቤት ንቀት እንዲታወቅ ማድረግ.ይህ በተቻለ ፍጥነት መደረግ አለበት፣ ይህ ካልሆነ ግን ዳኛው አሳዳጊ ያልሆነው ወላጅ የጉብኝት መብቱ እንዲከበር በቁም ነገር እንዳልሆነ ሊደመድም ይችላል።
አሳዳጊ ያልሆነው ወላጅ የታቀደለትን ጉብኝት ተከትሎ ልጁን ወይም ልጆቹን ወደ አሳዳጊ ወላጅ ለመመለስ ፈቃደኛ ካልሆነ፣ ያ በቴክኒካልም እንደ የወላጅ አፈና ይቆጠራል።
አለመግባባቶችን መፍታት
የልጆች ድጋፍ እና የመጎብኘት መብቶች የተለያዩ፣ነገር ግን ተያያዥነት ያላቸው ጉዳዮች ናቸው። በአንድ ጉዳይ ላይ አለመግባባቶች ካሉ፣ ጉብኝትን በመከልከል ወይም የልጅ ማሳደጊያ ክፍያዎችን በማቆም ወደ ሌላኛው ወላጅ መውሰድ ጥሩ ሀሳብ አይደለም። በጣም የተሻለው አካሄድ እነዚህን ጉዳዮች በፍርድ ቤት እርዳታ ለመፍታት ጠበቃ ማነጋገር ነው።
